Nieuwsupdate: Alles over zelftesten Covid-19

06 april 2021 Nieuwsbrief

In deze nieuwsbrief praten wij u bij over sneltesten en zelftesten. En dat begint dit keer met het uitspreken van een zorg – misschien niet iets wat u meteen van ons gewend bent. Wij begrijpen als geen ander dat de wereld zit te wachten op COVID-19 testen die makkelijk in het gebruik zijn en een ander kostenplaatje met zich meebrengen dan PCR-testen. Wij hebben daarom in vorige nieuwsbrieven al meerdere malen aandacht geschonken aan de waarde en het toepassingsgebied van antigeensneltesten. Want die staat voor een aantal indicatiegebieden buiten kijf – ook waar dit soms een compromis betreft tussen prijs en gevoeligheid.

Onze zorg berust op het feit dat er inmiddels een behoorlijk aantal variants of concern van het SARS-CoV-2 virus rouleren. Varianten die zich veel gemakkelijker verspreiden onder de bevolking en ook nog eens ernstiger zijn qua beloop. En dit verdraagt zich buitengewoon slecht met het potentieel onoordeelkundig toepassen van het arsenaal aan COVID-19 testen! Het geldt al voor de algemene Nederlandse populatie dat schijnveiligheid zich hier op een heel vervelende manier tegen ons kan keren, maar voor veel bedrijven met wie wij samenwerken geldt dat de narigheid bij het introduceren van COVID-19 op een project of aan boord van schepen niet te overzien is.

Daarom nog weer iets over PCR-testen, antigeensneltesten en zelftesten. Om te voorkomen dat een nieuwsbrieftekst de omvang krijgt van een tekstboek kunnen niet alle nuances worden besproken. Als u na afloop daarom nog vragen heeft, neemt u dan graag contact op.

Q. Is er überhaupt nog wel een rol voor PCR-testen?

A. Ab-so-luut! Rond reizen maakt een verklaring van een negatieve PCR-test nog vaak deel uit van de verplichte vereisten. Maar ook rond crew changes of het detacheren van personeel naar een remote internationaal project blijft het ondubbelzinnige advies om hier nul concessies te doen aan testbetrouwbaarheid. En daarmee voorlopig te blijven kiezen voor een PCR-test. Dit geldt uiteraard evenzeer als er voor u andere redenen zijn om te kiezen voor maximale betrouwbaarheid.

Dit kan in de toekomst veranderen als de vaccinatiegraad wereldwijd steeds verder toeneemt. En als blijkt dat de bescherming van vaccins effectief en langdurig is, niet alleen in het voorkomen van ziekte maar ook in het significant verminderen van de verspreiding van het virus.

Q. Wanneer kan ik kiezen voor antigeen sneltesten?

A. Een antigeen sneltest is hoe je het ook wendt of keert minder nauwkeurig. De afname is in het algemeen conform die van een PCR-test, behalve dat niet altijd zowel neus- als keelslijmvlies wordt uitgestreken.

Bij mensen met klachten is de gevoeligheid van een sneltest in het algemeen voldoende. Alleen als men frequent contact heeft met mensen uit risicogroepen wordt geadviseerd om een negatieve sneltest nog te bevestigen met een PCR-test. Mocht een antigeen sneltest achteraf toch foutief niet afwijkend zijn geweest (een PCR-test blijkt alsnog positief of iemand krijgt een of twee dagen later klachten en blijkt op dat moment alsnog een positieve (snel)test te hebben) dan geldt dat diegene op de dag van de eerdere negatieve sneltest naar alle waarschijnlijkheid niet besmettelijk was voor zijn omgeving. Dat is vaak voldoende voor een normale (werk)situatie, behalve dus voor schepen/ projecten, etc.

Q. Kan ik dan toch ook niet regelmatig mijn asymptomatische werknemers screenen door middel van antigeen sneltesten?

A. Dat kan, al biedt dit nooit de zekerheid die een negatieve PCR biedt. Maar hier is een compromis tussen kosten en een wat lagere betrouwbaarheid (grofweg 80-90%) in een setting waarbij het eventueel missen van een COVID-19 geval niet al te belangrijke consequenties heeft wel begrijpelijk. Ook al blijft het advies gelden om waar mogelijk thuis te werken, toch is de algemeen heersende mening dat het regelmatig screenen van asymptomatische mensen vroegdetectie en daarmee verdere verspreiding van SARS-CoV-2 mogelijk maakt. En dat is alleen maar toe te juichen, zeker als daarnaast hard wordt gewerkt aan het verder uitrollen van COVID-19 vaccinatie. Screenen is uiteraard niet alleen van belang onder werknemers; het aantal toepassingsgebieden is moeiteloos uit te breiden, maar wij beperken ons nu tot bedrijven en werknemers.

Toen men nog altijd vreesde voor een ontoereikende testcapaciteit binnen GGD’s is er door de overheid een campagne gestart waarin bedrijven onder strikte aanvullende voorwaarden subsidie konden aanvragen voor het screenen van personeel mét klachten door middel van sneltesten. Omdat testcapaciteit inmiddels niet meer het probleem lijkt, is deze regeling inmiddels verlaten.

Q. Er is toch nog wel een subsidieregeling voor bedrijven?

A. Ja. Er is recent een nieuwe regeling ingevoerd. Dit betreft een regeling die het periodiek (2x/week) screenen van asymptomatische werknemers stimuleert. Onder voorwaarde dat hierbij mensen worden getest die niet thuis kunnen werken en dat op het werk de 1,5-meter afstandsregeling niet kan worden geborgd, is hiervoor een bedrag van €20,- ex. BTW per test beschikbaar gesteld. Zie voor meer informatie bijvoorbeeld Financiële impuls voor testen van werknemers zonder klachten | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl. Het formulier om uw bedrijf voor deze subsidieregeling aan te melden, is als bijlage bij deze nieuwsbrief bijgevoegd. Uiteraard kunt u een zelfde testbeleid invoeren als u niet of slechts gedeeltelijk aan de subsidievoorwaarden voldoet! Informeert u naar de wijze waarop Corporate Travel Clinic u hierbij van dienst kan zijn.

Q. Hoe zit het dan met zelftesten? Dat zijn toch ook antigeen sneltesten?

A. De hierboven genoemde subsidieregeling geldt niet voor zelftesten. Sinds heel kort zijn zelftesten te koop. De gedachte achter deze zelftesten is dat toepassing bedoeld is om vroegdetectie van COVID-19 te bevorderen. Concreet: deze testen zijn niet (NIET!) bedoeld voor mensen met klachten. En ook niet voor als u contact heeft gehad met een COVID-19 patiënt of als u terug bent gekomen uit een oranje gebied!

Onze voornaamste zorg zit hem erin dat met de komst van dit soort testen de waakzaamheid gaat verslappen of dat de testen toch buiten het indicatiegebied zullen worden toegepast. De gevoeligheid van zelftesten is namelijk nog weer een stuk lager dan professioneel toegepaste antigeen sneltesten, namelijk rond de 60-80%. De lengte van de swab is een stuk korter, waarmee men dus niet heel diep in de neusgang komt. Het hoeft daarnaast geen betoog dat een professioneel afgenomen swab toch een andere betrouwbaarheid met zich meebrengt dan een zelftest.

De toegevoegde waarde van zelftesten bestaat dus louter in vroegdetectie bij asymptomatische personen die periodiek zelftesten. Een positieve zelftest moet altijd worden gevolgd door een bevestiging met ofwel een reguliere antigeen sneltest of een PCR via een officieel kanaal. En een negatieve zelftest biedt dus geen zekerheid.

Q. Nog nieuws over het eventueel beschikbaar komen van vaccins buiten de door de overheid gecoördineerde kanalen?

A. Nee. We kunnen op dit moment alleen nog volstaan met terugverwijzen naar onze recente nieuwsbrief hierover.

Q. Dan nog even: als iemand is gevaccineerd, is dan een antigeen sneltest of zelftest nog bruikbaar?

A. Vaccinatie leidt er (als het goed is) toe dat het lichaam antistoffen aanmaakt tegen het coronavirus. Deze in het bloed aantoonbare vaccinantistoffen zijn voorlopig niet te onderscheiden van de antistoffen die iemand aanmaakt die daadwerkelijk COVID-19 heeft doorgemaakt.

Echter: een antistofbloedtest/serologie wordt voor het aantonen van de ziekte niet of nauwelijks gebruikt. Een PCR of een antigeensneltest, afgenomen via een keel-/neusswab, maakt gebruik van een andere techniek en is specifiek in staat om (delen van) het virus zelf aan te tonen. Deze testen zijn beide nog altijd geschikt om besmetting aan te tonen; de uitslag wordt niet beïnvloed door het feit dat iemand gevaccineerd is.

Het e-mailadres waarop wij bereikbaar zijn voor aanvullende vragen is world@travelclinic.com. Binnen openingstijden zijn wij uiteraard ook telefonisch bereikbaar. Daarnaast kunt op onze website een contactformulier invullen.

Ook in het weekend zijn wij voor COVID-19 testen op afspraak geopend.

De volgende dagen zijn feestdagen en is CTC gesloten. Voor COVID-testen zijn wij deze dagen op afspraak wel geopend.

• dinsdag 27 april (Koningsdag)
• woensdag 5 mei (Bevrijdingsdag)
• donderdag 13 mei (Hemelvaartsdag)
• vrijdag 14 mei
• maandag 24 mei (Pinksteren)

 

 

Namens het Outbreak Management Team,

Lennert Slobbe

Internist Corporate Travel Clinic Erasmus MC