Nieuwsupdate: COVID-19 vaccinatie

11 maart 2021 Nieuwsbrief

Over COVID-19 vaccinatie is al veel gezegd en geschreven. In gesprekken met bedrijven en klanten merken we dat er desondanks veel vragen bestaan. Vragen waarop niet altijd een eenduidig antwoord te geven is. Hieronder gaan wij in op een aantal aspecten die behalve algemeen ook juist voor de zakelijke reiziger en voor expats van belang zijn.

 

1. Hoe nodig is vaccinatie tegen COVID-19, afgezet tegen wat er allemaal aan maatregelen is doorgevoerd?

Heel nodig! Naast het actief ontmoedigen van het verplaatsen van mensen (thuiswerken, alleen reizen in geval van nood, avondklok) zijn maatregelen ingesteld op het gebied van persoonlijke bescherming en is het huidige testbeleid ontwikkeld. Toch redden we het hier blijkbaar niet mee en houdt het virus ons in de greep. Vaccinatie, bedoeld om in zekere mate bescherming tegen het virus op te bouwen, is daarmee een enorm welkom wapen in het bestrijden van de ziekte – hopelijk een stap in de richting van ‘terug naar het oude normaal’.

Zie voor meer achtergrondinformatie hierover sites als https://www.rivm.nl/covid-19-vaccinatie of https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-vaccinatie.

 

2. Is vaccinatie 100% beschermend, houdt de bescherming langdurig aan en is vaccinatie ook geschikt om ervoor te zorgen dat gevaccineerde personen het virus niet kunnen verspreiden als ze toch in contact komen met COVID-19?

Terechte vragen waar genoeg over te zeggen (vaak ook nog: te speculeren) valt en waar op bovengenoemde websites aanvullende informatie over te lezen valt. Heel kort: vaccinatie is een heel effectieve manier om mensen antistoffen te laten opbouwen, ook al weet iedere immunoloog dat daarmee niet alles is gezegd. Hoe langdurig de bescherming aanhoudt, is op dit moment niet duidelijk. Maar mocht uit onderzoek blijken dat de bescherming van het vaccin na zekere tijd afneemt dan kun je altijd mensen een periodieke boostervaccinatie aanbieden.

Of verspreiding van het virus naar anderen ook minder effectief plaatsvindt nadat iemand is gevaccineerd, maar toch in aanraking komt met het virus is onderwerp van onderzoek. Het lijkt er wel op, volgens nog beperkte gegevens.

 

3. Is vaccinatie voldoende veilig?

Angst en soms achterdocht spelen nogal eens een rol in deze discussie. Vaccinaties uit het Rijksvaccinatieprogramma hebben soms ook hun bijwerkingen. Soms alleen lokaal, maar soms ook leidend tot een algeheel gevoel van onwelbevinden. Dit gaat om tijdelijke effecten. De vaccins die op dit moment worden gebruikt zijn bij tienduizenden mensen getest en beoordeeld op veiligheid en werkzaamheid. Tienduizenden mensen is niet alles op wereldschaal, maar de kans dat zich nog niet bekende maar wel relevante bijwerkingen zullen openbaren, lijkt tamelijk gering. Gering is niet hetzelfde als nul, maar in het licht van een pandemie die de wereld in een greep houdt en mensen zo enorm beperkt in hun vrijheden is het de vraag of angst voor zeldzame, nog onontdekte bijwerkingen een doorslaggevend argument moet zijn om af te zien van vaccinatie.

 

4. Kan ik weer zonder voorzorgsmaatregelen toe als ik een of twee keer ben gevaccineerd?

De komende periode zullen de nu geldende voorzorgsmaatregelen vast nog niet worden afgezwakt. Echter, zodra de vaccinatiegraad in de bevolking stijgt en als blijkt dat het aantal COVID-19 besmettingen inderdaad (sterk) afneemt, zal deze vraag meteen deel uitmaken van vervolgonderzoek. Want het lijkt logisch dat als het aantal besmettingen en verspreiding van het virus zal gaan afnemen, ook de huidige maatregelen kunnen worden versoepeld. Voorlopig geldt: hoe vervelend al die maatregelen wellicht ook zijn, we zijn al enorm geholpen als lock-downs en avondklokken kunnen worden opgeheven en gezondheidszorg weer vrij van druk kan worden geboden en hopelijk nadien ook winkels en horeca weer open kunnen en reisbeperkingen worden opgeheven. Uiteraard is het hierbij van cruciaal belang dat een zo groot mogelijk deel van de bevolking is gevaccineerd!

 

5. Welke reisgerelateerde (test)verplichtingen gelden nog als ik ben gevaccineerd?

Laten we beginnen met te stellen dat vaccinatie in eerste instantie is bedoeld voor iemands eigen bescherming! Alles wat daarnaast voorlopig nog verplicht is aan vervelende testen of wat dies meer zij, is ten diepste te overzien. Of er voor beroepsgerelateerd reizen een aanvullende bepaling komt om na vaccinatie ook de antistofopbrengst in het bloed te laten meten, al dan niet vastgelegd in een vaccinatiepaspoort, is nog niet bekend.

Maar of dan zo’n vaccinatiepaspoort volstaat of dat er daarnaast toch nog een uitslag van een PCR- of sneltest nodig blijft om internationaal te kunnen reizen, valt te bezien. Ook hier geldt: er zullen zeker verschuivingen in deze regelgeving optreden al naar gelang meer duidelijkheid komt over de exacte mate van bescherming van het vaccin of de mate waarin een gevaccineerd persoon toch nog anderen kan besmetten na contact met SARS-CoV-2.

 

6. Als ik in het buitenland kan worden gevaccineerd met een nog niet in Nederland geregistreerd vaccin, moet ik dat doen?

Gegevens over effectiviteit en veiligheid van de diverse vaccins en ook informatie met betrekking tot het aantal personen waarin dit is onderzocht, zullen de komende periode in toenemende mate beschikbaar komen. In Nederland worden op dit moment de vaccins van Moderna, AstraZeneca en Pfizer/BioNTech gebruikt, alledrie goedgekeurd door de EMA. Er zijn ook (vergevorderde) afspraken met andere vaccinontwikkelaars (CureVac, Janssen, Sanofi).

Wereldwijd zijn/worden nog andere vaccins ontwikkeld. Van het Russische Sputnik vaccin zijn heel recent de eerste gegevens op wat grotere schaal gepubliceerd die vrij gunstig lijken. Een EMA-goedkeuring is er nog niet en het is nog niet duidelijk of die er gaat komen. Resultaten van andere vaccins zijn soms echter redelijk teleurstellend. Een voorbeeld daarvan is het Chinese Sinovac. Ook ontbreken ten aanzien van sommige van deze vaccins soms gegevens rond het productieproces of is schimmig hoe zorgvuldig op veiligheid is getest. Het is dus heel lastig om een overkoepelend antwoord op deze vraag te kunnen geven.

 

7. Als iemand is gevaccineerd, is dan een sneltest nog bruikbaar/betrouwbaar?

Vaccinatie leidt er (als het goed is) toe dat het lichaam antistoffen aanmaakt tegen het coronavirus. Deze in het bloed aantoonbare vaccinantistoffen zijn voorlopig niet te onderscheiden van de antistoffen die iemand aanmaakt die daadwerkelijk COVID-19 heeft doorgemaakt.

Echter: een antistofbloedtest/serologie wordt voor het aantonen van de ziekte niet of nauwelijks gebruikt. Een PCR of een antigeensneltest, afgenomen via een keel-/neusswab, maakt gebruik van een andere techniek en is specifiek in staat om (delen van) het virus zelf aan te tonen. Deze testen zijn beide nog altijd geschikt om besmetting aan te tonen; de uitslag wordt niet beïnvloed door het feit dat iemand gevaccineerd is.

 

8. Zijn er verschillen tussen de nu gebruikte vaccins?

Ja. De aangrijpingspunten van de vaccins op het virus kan verschillen en afhankelijk van het soort vaccin (mRNA-vaccin/ eiwitvaccin) ook het achterliggende mechanisme. Zie ook: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-vaccinatie/soorten-coronavaccins. De studies die er tot op heden zijn, tonen aan dat de effectiviteit van de diverse vaccins elkaar niet veel ontloopt, hoewel de mate van bescherming van het nog verwachte Jansen/Johnson&Johnson één-prik-vaccin iets lager lijkt te liggen. Maar wel, zoals nu lijkt, voldoende om sterfte en ziekenhuisopname te voorkomen. Wel is, tot er onderzoek beschikbaar komt waarin is aangetoond dat dat niet altijd hoeft, van belang om een vaccinatieserie af te maken met hetzelfde vaccin als waarmee is begonnen. Als dat om wat voor reden niet lukt, bewandelt u de meest veilige weg door een volledige serie van een ander vaccin op te starten.

 

9. Als iedereen op een project of aan boord gevaccineerd is, moet er dan nog wel getest worden of moeten er dan nog beschermingsmaatregelen worden genomen?

Het antwoord staat of valt met de vraag hoe (langdurig) effectief het vaccin beschermt en tevens de vraag in hoeverre een vaccin er dus voor zorgt dat verdere verspreiding naar derden wordt voorkomen. Als dat allemaal in orde blijkt en bij iedereen aan boord of die deelneemt aan het project zijn antistoffen aangetoond, dan zal testen en zullen voorzorgsmaatregelen op termijn kunnen worden versoepeld. Maar nu is dit nog te vroeg.

Los daarvan zal een gevaccineerd persoon die klachten krijgt die bij COVID-19 kunnen passen voorlopig toch nog wel getest moeten worden om COVID-19 uit te sluiten. Dat zal deels zijn om duidelijkheid te bieden aan iemands omgeving in geval van een geruststellende uitslag, maar ook omdat het vaccin nu eenmaal niet voor 100% beschermt.

 

10. Wat als iemand een volledige vaccinatieronde heeft gehad met een vaccin dat niet in Nederland beschikbaar is/ geen EMA-goedkeuring heeft?

Een lastige vraag! Je moet dan beslissen of je het daarmee doet of dat je iemand adviseert om zich nog eens te laten vaccineren met een in Nederland goedgekeurd vaccin. Een tussenoplossing zou zijn om antistoffen bij diegene te meten in het bloed en te handelen naar bevinden.

 

 

 

Het e-mailadres waarop wij bereikbaar zijn voor aanvullende vragen is world@travelclinic.com. Binnen openingstijden zijn wij uiteraard ook telefonisch bereikbaar. Daarnaast kunt op onze vernieuwde website een contactformulier invullen.

 

PS: Wij maken u nog graag attent op onderstaande.

U kunt voor alle COVID-19 testen bij ons terecht. Ook in het weekend zijn wij hiervoor op afspraak geopend.